KringloopTip: Hoe klimaatbestendig is jouw bedrijf?

Hoe houden we water vast, voeren we het aan en voeren we het snel af? Hoe beschermen we onze dieren tegen de zon en zorgen we voor afkoeling? Wat maakt een bodem robuust en hoe krijg je die? Zijn er gewassen die beter gedijen bij droogte of juist bij nattigheid, gewassen die minder water nodig hebben en beter bestand zijn tegen hitte? Veel vragen met nog onvoldoende antwoorden, maar ze zijn zeer relevant voor de praktijk.

Waterbeheer

Sloten kunnen zowel water afvoeren als aanvoeren. Hetzelfde geldt voor drainagebuizen. Laagtes kunnen water opvangen, en daar kan, eventueel in combinatie met natuurbeheer, een oplossing voor worden ingericht. Het inzetten van kleine stuwtjes kan op microniveau het waterpeil regelen. Sloten dempen, greppels aanleggen of drainage aanleggen kan helpen bij zowel het vasthouden van water als het verbeteren van de af- en aanvoer. Het grondwaterpeil op een goed niveau houden (± 80 cm onder maaiveld) zorgt voor capillaire werking en bevordert de vochtvoorziening van onderaf. Slim nadenken over de inrichting van het watersysteem kan zowel droogte als wateroverlast beperken en zo de gevolgen van de extremen dempen.

Goede bodem

Naast waterbeheer speelt de bodemkwaliteit een doorslaggevende rol. Een open bodem met een goede structuur, voldoende organische stof en de juiste pH is in staat om bij hoosbuien in korte tijd veel water op te nemen. Het resultaat: minder plassen op de lagere delen en meer beschikbaar vocht op de hogere, droge delen. Een juist teeltplan met voldoende rustgewassen, het telen van groenbemesters en het gebruik van compost kunnen de bodem verbeteren. Hetzelfde geldt voor beperkte grondbewerking en geduld bij natte omstandigheden. Denk na over hoe je die hoge koppen en lagere delen in een perceel kunt verbeteren. Breng extra organische stof op de hogere delen en bekalk de laagtes vaker. Controleer de grond op verdichting en woel de (onder)grond wanneer nodig is. Dit vraagt om een lange adem en flexibiliteit.

Diverse gewassen

Gewassen die goed groeien in een zachte winter, zoals granen, kunnen worden geoogst voordat de (droge) zomer begint. Andere gewassen, zoals maïs en sorghum kunnen goed tegen hoge temperaturen, mits voldoende vocht beschikbaar is. Voederbieten zetten bij droogte de groei stil, maar herpakken zich zodra er weer vocht beschikbaar is. Luzerne heeft diepe wortels die het water uit de ondergrond kunnen halen. Diverse grassen en kruidsoorten, zoals rietzwenkgras, kropaar en kruiden in kruidenrijk grasland wortelen dieper en intensiever, waardoor ze meer water uit de grond kunnen opnemen. Het telen van meerdere gewassen zorgt bovendien voor risicospreiding.

Mooie resultaten

Het klimaatbestendig maken van je bedrijf is van groot belang voor het opvangen van de effecten van de klimaatverandering en het realiseren van een stabiel inkomen. Een goede bodemkwaliteit, een uitgekiend teeltplan met weerbare gewassen en een passende bemesting zorgen daarnaast voor goede resultaten in de KringloopWijzer, wat van cruciaal belang is voor doelsturing.

Over de KringloopWijzer

De KringloopWijzer geeft de melkveehouder inzicht in zijn milieu- en klimaatprestaties op zijn bedrijf, waardoor hij/zij nog beter kan sturen op de benutting van mineralen. De rekenregels van deze tool zijn wetenschappelijk onderbouwd en de ontwikkeling ervan wordt gefinancierd door het ministerie van LNV en ZuivelNL. Het beheer van de Centrale Database van de KringloopWijzer ligt bij ZuivelNL.

Bronvermelding

Contactpersoon: Zwier van der Vegte