Voerefficiëntie en N-benutting; nuttige informatie voor het verminderen van emissies op melkveebedrijven
Voor de meeste melkveebedrijven kan voerefficiëntie en N-benutting van de veestapel nuttige informatie verschaffen over de prestaties van de veestapel en als onderbouwing van het voersaldo (het melkgeld minus de kosten van aangekocht voer). Daarom is het belangrijk om voerefficiëntie en N-benutting van de veestapel mee te nemen in de analyse en bespreking van de resultaten van de KringloopWijzer.
15 mei 2023
In een eerder gepubliceerd artikel op mijnkringloopwijzer.nl is aangetoond dat de voerefficiëntie een nuttig kengetal is in de melkveehouderij. Onderstaand artikel beschrijft het verband tussen voerefficiëntie en de N-benutting van de veestapel. Ook wordt stilgestaan bij de invloed van voerefficiëntie en N-benutting op de emissies van ammoniak (NH3) uit stal en mestopslag en op methaan (CH4) uit pensfermentatie. Voor deze analyse is gebruik gemaakt van de KringloopWijzer-resultaten van 12.000 bedrijven in 2020.
Relatie voerefficiëntie en N-benutting
De voerefficiëntie is positief gerelateerd aan de N-benutting van de veestapel; hoe hoger de voerefficiëntie hoe hoger de N-benutting (Figuur 1). Maar er is ook een grote spreiding; bij een voerefficiëntie van 1,0 kg FCPM per kg droge stof varieert de N-benutting van de veestapel globaal van 18 tot 26%.
Figuur 1 Het verband tussen de voerefficiëntie van de veestapel en de N-benutting van de veestapel. Elke stip in de figuur geeft een bedrijf weer.
Die variatie wordt voor een deel veroorzaakt door de verschillen tussen bedrijven in de kengetallen die in Tabel 1 zijn genoemd. Ook ‘natuurlijke ruis’ in de waarnemingen, veroorzaakt door variatie in voermethode, vreetruimte, voersnelheid, vruchtbaarheid en diergezondheid, en klimaatbeheersing in stal speelt waarschijnlijk een rol.
Tabel 1. Resultaten van de statistische analyse van de voerefficiëntie en de stikstofbenutting (N-benutting) van de veestapel van ruim 12000 melkveebedrijven in 2020. De coëfficiënten geven het relatieve belang aan (zijn dimensieloos); hoe hoger de coëfficiënt hoe groter de bijdrage aan het verklaren van de variatie in voerefficiëntie en N-benutting.
Invloed op emissies
Voerefficiëntie en N-benutting van de veestapel hebben invloed op de emissies van ammoniak (NH3) uit stal en mestopslag en op methaan (CH4) uit pensfermentatie, uitgedrukt in respectievelijk gram NH3 en gram CO2-eq per kg FPCM (Figuur 2). Voor de berekening van de NH3-emissies uit stal en mestopslag is gebruik gemaakt van een uniforme emissiefactor voor alle bedrijven (15% van de TAN-fractie in de geproduceerde mest) om verschillen tussen bedrijven door verschillen in type stal, vloer in de stal, en type mest en mestopslag uit de data te filteren. Het gaat hier dus om een berekende ‘uniforme’ NH3-emissie, onafhankelijk van type stal en mestmanagement. De aldus berekende emissie van NH3 uit stal en mestopslag heeft een duidelijke relatie met de N-benutting van de veestapel. De emissie van CH4 uit pensfermentatie heeft een duidelijke relatie met voerefficiëntie (Figuur 2).
Figuur 2 Het verband tussen de N-efficiëntie van de veestapel (%) en de berekende potentiële NH3-emissie uit stal en mestopslag (g/kg FPCM; linker figuur), en het verband tussen de voerefficiëntie van de veestapel (kg FPCM/kg ds) en de CH4-emissie uit pensfermentatie (g CO2-eq/kg FPCM; rechter figuur). Elke stip in de figuur geeft een bedrijf weer.
Voerefficiëntie en N-benutting van de veestapel van praktijkbedrijven zijn relatief nieuwe kengetallen die nu door de KringloopWijzer beschikbaar komen. In het onderzoek worden deze kengetallen al jaren gebruikt, maar voor melkveehouders zijn het relatief nieuwe kengetallen. Het vergt tijd om de waarde van deze kengetallen voor een bedrijf te leren kennen.
De resultaten van de analyses zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Frontiers in Sustainable Food Systems’. Het artikel is hier te downloaden:
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fsufs.2022.846561/full
Contactpersonen: Jouke Oenema & Oene Oenema
Wageningen Universiteit & Research
Meer actueel
Eiwit van eigen land: het begint met het goed benutten van gras
17 april 2019
Buijs: “Ik ben altijd aan het pionieren geweest. Vooral om minder afhankelijk te zijn van externe inputs op het bedrijf. Dat betekent werken naar een vruchtbare bodem en teelt van eigen krachtvoer.
Lees meerKringloopTip: Bodemstructuur verbeteren door meer organische stof
18 juni 2019
Een goede bodemstructuur is essentieel voor een optimale mineralenbenutting op bedrijfsniveau. Het toevoegen van meer organische stof aan de bodem zorgt ervoor dat de bodem het water beter vasthoudt.
Lees meerTips om de KringloopWijzer goed in te vullen
25 april 2019
Bekijk de tips voor het invullen van de KringloopWijzer.
Lees meer